بیماری کرونا چیست؟ چقدر خطرناک است؟

ویروس کرونا در بسیاری از کشورهای جهان شیوع پیدا کرده و جان بسیاری را گرفته است.

دبیرکل سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که “کُووید ۱۹”(بیماری ای که ویروس کرونا عامل آن است) به مرحله همه‌گیری جهانی رسیده است.

تاکنون ابتلای بیش از ۱۰۰ هزار نفر به این ویروس گزارش شده و هزاران تن جان خود را به دلیل این بیماری از دست داده اند.
شیوع ویروس کرونا از چین آغاز شد و مرکز بیماری شهر ووهان با تقریبا ۹ میلیون نفر جمعیت بوده است.

اکنون بیماری در بیش از ۱۱۰ کشور گسترش پیدا کرده و گسترش آن در ایران و ایتالیا از سوی کارشناسان “بسیار جدی”‌ خوانده شده است.

کروناویروس‌ها (نام علمی: Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروس‌ها و زیر مجموعهٔ کروناویریده هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ را شامل می‌شود.

کروناویروس‌ها در سال ۱۹۶۵ کشف شدند و مطالعه بر روی آن‌ها به‌طور  مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت.

 این ویروس به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند، با این حال تاکنون      هفت کروناویروس انسانی کشف شده‌است.

 آخرین نوع آنها، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد.

کروناویروس «جدید» چیست؟

کرونا ویروس جدید (CoV) نوعی جدید از ویروس است.

ویروس COVID-19 ویروس جدیدی بوده و به خانواده ویروس‌هایی همچون سارس (سندروم تنفسی حاد) و سایر سرماخوردگی‌های معمولی مرتبط است.

ویروس کرونا از کجا پیدا شد؟

در پایان ماه دسامبر مسؤولان سلامت عمومی چین به سازمان جهانی بهداشت اعلام کردند که ویروس جدید و ناشناخته‌ای باعث نوعی بیماری با علائمی شبیه به ذات‌الریه در شهر ووهان شده است.

آن‌ها فورا تشخیص دادند که این ویروس از خانواده‌ی ویروس کرونا است و به سرعت در حال تکثیر و راه‌یابی به بیرون از شهر ووهان است.

ویروس کرونا بین تمام حیوانات رایج است و گاهی می‌تواند با تغییر شکل انسان‌ها را هم آلوده کند.

تا کنون از ابتدای سال ۲۰۰۰ سه نوع دیگر از ویروس کرونا به انسان‌ها سرایت کرده و باعث شیوع سارس (SARS) در سال ۲۰۰۲ و مرس (MERS) در سال ۲۰۱۲ شده است.

دانشمندان فکر می‌کنند که این ویروس جدید هم از ابتدای ماه دسامبر توانایی انتقال به انسان‌ها را پیدا کرده است. به نظر می‌رسد که ویروس در ابتدا در یک بازارچه‌ی غذاهای دریایی در شهر ووهان پیدا شده و سپس از آنجا به نقاط دیگر پخش شده است.

اما یکی از آزمایش‌ها روی بیماری نشان می‌دهد که اولین فردی که به بیماری کرونا مبتلا شده، هیچ ارتباطی با بازارچه نداشته است. محققان هنوز در حال پیگیری منبع اصلی بیماری هستند.

نوع حیوانی که ویروس از آن به انسان منتقل شده نیز همچنان برای محققان روشن نیست.    یک تیم تحقیقاتی در چین گزارشی منتشر کردند که طی آن گفته شده بود طبق کدهای ژنتیکی این ویروس ممکن است که بیماری از مار به انسان رسیده شده باشد.

 البته محققان درباره‌ی صحت این نتیجه‌گیری مطمئن نیستند. آزمایش‌های دیگری که روی       ژنتیک ویروس جدید انجام شد نشان داد که توالی ژنتیکی این ویروس ۹۶ درصد با ویروس کرونا در خفاش‌ها یکسان است.

ویروس سارس و مرس هر دو از خفاش به انسان منتقل شده‌اند.

ویروس COVID-19 چگونه منتشر می‌شود؟

ویروس از طریق تماس مستقیم با قطره‌های تنفسی فرد آلوده (ازطریق سرفه و عطسه) و      تماس با سطوح آلوده به ویروس منتقل می‌شود.

ویروس COVID-19 می­تواند ساعت‌ها روی سطوح زنده بماند، ولی یک ضدعفونی ساده می‌تواند آن را از بین ببرد.

علائم کروناویروس چیست؟

علائم شامل تب، سرفه و تنگی نفس است. در مواد حادتر عفونت می‌تواند  منجر به سینه پهلو (پنومونی یا همان عفونت ریه) یا مشکلات تنفسی گردد. در موارد نادر این بیماری کشنده خواهد بود.

علائم بیماری شبیه آنفولانزا یا سرماخوردگی معمولی است، که بسیار شایع تر از COVID-19 هستند. به همین دلیل برای تایید این که کسی COVID-19 گرفته باشد، بایستی آزمایش شود. 

نکته حائز اهمیت این است که اقدامات کلیدی پیشگیرانه را به خاطر بسپاریم که عبارتند از شستشوی دست‌ها و رعایت موارد بهداشتی تنفسی  (پوشاندن دهان به هنگام عطسه یا سرفه با دستمال یا آرنج خم شده، سپس انداختن دستمال داخل سطح آشغال در بسته). همچنین واکسن آنفولانزا نیز راه پیشگیری مناسبی است، بنابراین به یاد داشته باشید که واکسیناسیون خود و فرزندان‌تان را به موقع انجام دهید.

سوالات رایج درباره بیماری کرونا

ویروس کرونا چطور منتقل می شود؟

مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، این بیماری نیز از طریق ترشحات تنفسی فرد بیمار هنگامی که او سرفه یا عطسه می کند، منتقل می شود. قطرک های پخش شده روی سطوح می نشینند و ویروس از طریق دست های دیگران، به آنها منتقل می شود.

مردم هنگامی که دهان،‌ بینی و چشمان خود را لمس می کنند به این بیماری مبتلا می شوند.

ویروس جدید موجب عفونت ریه می‌شود و با سرفه و عطسه همراه است.

دوره نهفتگی بیماری چند روز است؟

کارشناسان می گویند که به طور متوسط پنج روز طول می کشد که فرد آلوده به ویروس،‌ نشانه های بیماری را بروز دهد. البته بعضی از بیماران در مدتی بسیار بیشتر از این، علایم را نشان می دهند.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، دوره نهفتگی بیماری تا ۱۴روز است ولی بعضی از محققان می گویند تا ۲۴ روز هم طول می کشد.

بیماری در فرد بهبود یافته ایمنی ایجاد می کند؟‌

هنوز زود است بتوان با قطعیت پاسخ این سئوال را داد. این ویروس از اواخر دسامبر ۲۰۱۹ شایع شده، ولی تجربه ای که از سایر ویروس ها از جمله انواع دیگر ویروس کرونا داریم،‌ این است که بدن فرد بهبود یافته آنتی بادی هایی تولید می کند که او را در برابر این بیماری محافظت می کند.

در مورد سارس و سایر ویروس های کرونا،‌ ابتلای مجدد دیده نشده است. البته گزارش هایی از چین رسیده مبنی بر این که افرادی که از بیمارستان مرخص شده بودند، آزمایش کرونایشان مثبت بوده است ولی در مورد این آزمایش ها مطمئن نیستیم.

این ویروس چطور متوقف می‌شود؟

فعلا واکسنی برای این ویروس وجود ندارد. بنابراین تنها راه جلوگیری از سرایت آن تشخیص زودهنگام و درمان بیمار در قرنطینه است.

چگونه می‌توان خطر عفونت را کاهش داد؟

با رعایت چهار مورد احتیاطی زیر می‌توانید جلوی خطر عفونت برای خود و خانواده‌تان را بگیرید:

۱. دستهای‌تان را مرتب با آب و صابون یا ژل ضدعفونی الکل‌دار بشویید.

۲. به هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان خود را با دستمال یا آرنج خم شده‌تان بگیرید، و دستمال را داخل سطح دربسته بیاندازید.

۳. از تماس نزدیک با کسانی که سرما خورده‌اند یا علائمی شبیه آنفولانزا دارند اجتناب کنید.

۴. اگر خودتان یا کودکتان تب دارید، سرفه می‌کنید یا احساس می‌کنید مشکل تنفس دارید حتماً به دکتر مراجعه کنید.

آیا باید ماسک بزنم؟

چنانچه علائم تنفسی (سرفه یا عطسه) دارید، برای محافظت از دیگران استفاده از ماسک پزشکی توصیه می‌شود. اگر هیچ‌گونه علائمی ندارید، نیازی به استفاده از ماسک نیست.

درصورت استفاده از ماسک، برای اطمینان از اثربخشی آن و جلوگیری از افزایش خطر انتقال ویروس، باید از آن درست استفاده کرده و پس از استعمال نیز درست دفع نمود.

استفاده از ماسک به تنهایی برای جلوگیری از عفونت کافی نیست و بایستی با شستشوی مکرر دست‌ها، پوشاندن دهان به هنگام عطسه و سرفه، و جلوگیری از تماس نزدیک با کسانی که علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا دارند (سرفه، عطسه، تب) همراه باشد.

آیا COVID-19 روی کودکان تأثیر می گذارد؟

این ویروس جدید است و ما هنوز نمی‌دانیم که چه تأثیری بر کودکان یا زنان باردار خواهد گذاشت.

می‌دانیم که امکان دارد افراد در هر سنی به این ویروس آلوده شوند، اما تاکنون موارد نسبتاً کمی از COVID-19 در بین کودکان گزارش شده است.

ویروس در موارد نادر کشنده است، و تاکنون بیشتر موارد منجر به مرگ در میان افراد پیرتر با بیماری‌های زمینه‌ای دیده شده است.

اگر فرزندم علائم COVID-19 داشت چه کار کنم؟

حتماً درمان پزشکی را شروع کنید، ولی به خاطر داشته باشید که اکنون در نیمکره شمالی فصل آنفولانزا است و علائم COVID-19 از قبیل سرفه یا تب می‌تواند مشابه علائم آنفولانزا یا سرماخوردگی که بسیار هم شایع هستند، باشد.

رعایت نکات بهداشتی دست‌ها (شستشوی مرتب دست‌ها) و بهداشت تنفسی را ادامه دهید و واکسیناسیون کودکان خود را به موقع انجام دهید تا کودک‌تان درمقابل سایر ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا در امان باشد.

در مورد سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی از قبیل آنلفولانزا، اگر خودتان یا کودکتان علائمی دارد، از همان ابتدا کمک پزشکی بگیرید و سعی کنید که از حضور در اماکن عمومی (محل کار، مدارس وسایل نقلیه عمومی)خودداری کنید،      تا از سرایت به دیگران جلوگیری شود.

اگر یکی از افراد خانواده علائم بیماری را داشته باشد چه کار باید کرد؟

اگر شما یا کودکتان تب، سرفه یا تنگی نفس دارید، باید از همان ابتدای بروز علائم از پزشک کمک بخواهید.

اگر به مناطقی که COVD-19 در آنجا گزارش شده سفر کرده‌اید، یا اگر در تماس با فردی بوده‌اید که به‌تازگی به یکی از چنین مناطقی سفر کرده و علائم تنفسی دارد،

با پزشک خود یا با کارمندان بهداشت تماس بگیرید و موضوع را با آنها درمیان گذاشته و مشورت کنید.

آیا بایستی کودکم را در خانه نگهدارم و به مدرسه نفرستم؟

اگر کودک شما علائم بیماری را دارد، از پزشک کمک بخواهید و به دستوراتی که پزشک یا کارمند بهداشتی می‌دهد عمل کنید.

درغیر اینصورت، همچون سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی از قبیل آنفولانزا،

اگر کودکتان علائم بیماری دارد، وی را در خانه بستری کنید و به خوبی از او مراقبت کنید و به اماکن عمومی نروید تا بیماری به دیگران سرایت نکند.

اگر کودکتان علائمی مثل تب یا سرفه ندارد، و اگر بخشنامه‌ای راجع به بهداشت عمومی یا توصیه‌های رسمی مشابه دیگری درخصوص مدارس دریافت نکرده‌اید، بهتر است که کودک‌تان را به مدرسه بفرستید.

به‌جای این که کودکان را از مدرسه دور نگهدارید، به آنها آموزش دهید که دستهای‌شان را خوب بشویند و اقدامات بهداشتی مربوط به تنفس را در مدرسه و سایر اماکن انجام دهند،

از جمله شستشوی مرتب دست‌ها، پوشاندن دهان به هنگام عطسه یا سرفه با دستمال یا آرنج خم شده، و سپس انداختن دستمال داخل سطل دربسته، لمس نکردن چشم‌ها، دهان یا بینی اگر دست‌ها کاملاً شسته نشده‌اند.

بهترین راه شستن کامل دست‌ها چگونه است؟

۱. شیر آب را باز کنید و دست‌ها را زیر آن بگیرید

۲. تمام دست‌تان را به صابون آغشته کنید

۳. تمام سطوح دست‌ها را به مدت حداقل ۲۰ ثانیه با صابون بمالید، از جمله پشت دستها، میان انگشتان و زیر ناخن‌ها

۴. دست‌ها را کاملاً با آب بشویید

۵. دست‌ها را با دستمال تمیز یا حوله یک‌بار مصرف خشک کنید

۶. دست‌ها را مرتب بشویید، به خصوص قبل از خوردن، بعد از فین کردن، سرفه یا عطسه و دستشویی.

۷. اگر آب و صابون در دسترس ندارید، از ژل شستشوی دست الکلی با حداقل ۶۰ الکل استفاده کنید. اگر دستان‌تان به صورت مشهود کثیف هستند، حتماً با آب و صابون بشویید.

به هنگام سفر، چه اقدامات احتیاط‌آمیزی بایستی برای خانواده‌ام به کار گیرم؟

هرکسی که قصد سفر خارجی دارد، بایستی قبل از سفر راهنمای سفر و نکات ایمنی کشور مقصد را درخصوص هرگونه محدودیت ورود، شرایط قرنطینه ورود یا هر توصیه ایمنی مربوط به سفر را بررسی کند.

علاوه بر رعایت اقدامات احتیاطی استاندارد به هنگام سفر و به منظور جلوگیری از قرنطینه شدن یا بروز هرمشکلی به هنگام بازگشت به کشور خود، توصیه می‌شود که آخرین به‌روزرسانی‌ها درخصوص COVID-19 را در وبسایت «انجمن حمل و نقل هوایی بین المللی» ملاحظه فرمایید که شامل فهرستی از کشورها و محدودیت‌های اعمالی مربوطه است.

در حین سفر، والدین بایستی اقدامات بهداشتی استاندارد را برای خود و کودکان‌شان به‌کار بگیرند؛ دست‌های خود را مرتب بشویند یا از ضدعفونی‌کننده 60 % الکلی استفاده کنند،

بهداشت تنفسی را رعایت کنند (به هنگام عطسه یا سرفه جلوی دهان و بینی خود را با آرنج خم شده یا دستمال بپوشانند و دستمال مصرف شده را هرچه سریع‌تر دور بریزند) و از تماس نزدیک با هرکسی که عطسه یا سرفه می‌کند بپرهیزند.

به علاوه، توصیه می‌شود که والدین همیشه ژل ضدعفونی کننده دست، دستمال یکبار مصرف، و دستمال مرطوب همراه داشته باشند.

سایر توصیه ها شامل موارد زیر است:

به محض ورود به هواپیما یا سایر وسایط نقلیه، صندلی­، دسته صندلی، صفحه لمسی مانیتور مقابل‌تان و … را با دستمال مرطوب تمیز کنید.

همچنین وقتی به هتل یا محل اقامت خود و کودک‌تان رسیدید، با استفاده از دستمال مرطوب تمامی صفحه کلیدها، دستگیره درها، دستگاه‌های کنترل از راه دور، و … را تمیز کنید.

آیا زنان باردار می‌توانند ویروس کرونا را به جنین خود منتقل کنند؟

هنوز شواهد کافی مبنی بر اینکه ویروس بتواند در دوران بارداری از مادر به جنین منتقل شود یا تأثیر بالقوه این بیماری بر روی کودک وجود ندارد.

این موضوع در حال حاضر در دست بررسی است. زنان باردار بایستی موارد احتیاطی مقتضی برای محافظت از خود در برابر این ویروس را به عمل بیاورند و چنانچه علائمی مانند تب، سرفه یا تنگی نفس در خود مشاهده کردند، سریعاً به پزشک مراجعه کنند.

آیا مادری که آلوده به کرونا ویروس باشد، می‌تواند همچنان به نوازد خود شیر بدهد؟

تمام مادران در مناطق آلوده و پرخطر که علائمی چون تب، سرفه یا تنگی نفس دارند، بایستی هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند و دستورالعمل‌هایی که پزشک یا کارمند بهداشت می‌دهند را رعایت کنند.

با توجه به مزایای تغذیه با شیر مادر و نقش کمرنگ شیر مادر در انتقال ویروس‌های تنفسی، مادر می‌تواند ضمن رعایت کلیه راهکارهای احتیاطی لازم همچنان به شیردهی ادامه دهد.

درمورد مادرانی که علائم بیماری را دارند شیردهی مشکلی ندارد، مشروط بر این که به هنگام در آغوش گرفتن کودک و نزدیک بودن به کودک (ازجمله هنگام شیردهی) ماسک بزنند،

دست‌ها را قبل و بعد تماس با کودک (ازجمله هنگام شیردهی) بشویند و سطوح آلوده را تمیز و ضدعفونی کنند – همانند همه مواردی که وقتی کسی مشکوک به COVID-19 و یا بیماریش تأیید شده باشد در تعامل با دیگران از جمله با کودکان بایستی انجام دهد.

اگر مادر به شدت بیمار باشد، بایستی وی را به دوشیدن شیر و دادن آن به کودک با فنجان تمیز و/یا قاشق تشویق کرد، و در تمامی این مراحل همان روش‌های جلوگیری از عفونت فوق‌الذکر را نیز رعایت نماید.