کفی دیابتی چیست و ضرورت استفاده؟ راهنمای جامع انتخاب و تهیه کفی طبی تخصصی دیابتی
درمان زانو درد در خانه و کلینیک | بهترین روش‌های خانگی، تخصصی و طبی
فهرست مطالب
خار پاشنه چیست؟
خار پاشنه (Heel Spur) یک زائده استخوانی کوچک است که در قسمت زیرین استخوان پاشنه پا (استخوان کالکانئوس) ایجاد می‌شود. این زائده معمولاً به دلیل فشار و کشش طولانی‌مدت روی بافت‌های کف پا به وجود می‌آید.
در بسیاری از موارد، خار پاشنه به همراه التهاب فاسیای کف پا (Plantar Fasciitis) دیده می‌شود و باعث درد تیرکشنده به‌خصوص هنگام برداشتن قدم اول صبح می‌شود.
علت خار پاشنه
علت اصلی خار پاشنه، فشار مکرر و کشش بیش از حد روی فاسیای کف پا است. این فشار باعث ایجاد التهاب و رسوب کلسیم در محل اتصال تاندون به استخوان پاشنه می‌شود و در نهایت خار استخوانی شکل می‌گیرد.
دلایل شایع شامل موارد زیر است:
ایستادن طولانی‌مدت روی سطوح سخت
کف پای صاف یا قوس زیاد پا
اضافه وزن یا چاقی
پوشیدن کفش‌های غیراستاندارد
فعالیت‌های سنگین ورزشی (مانند دویدن، پرش یا پیاده‌روی طولانی)
بالا رفتن سن و کاهش خاصیت ارتجاعی بافت‌های پا
علائم خار پاشنه
علائم ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:
درد شدید در پاشنه هنگام برداشتن قدم اول صبح
احساس تیر کشیدن در کف پا
درد هنگام ایستادن طولانی یا پیاده‌روی
درد مزمن که با فعالیت بیشتر می‌شود
احساس جسم سخت در کف پا هنگام راه رفتن
تشخیص خار پاشنه
تشخیص توسط متخصص ارتوپدی یا فیزیوتراپیست انجام می‌شود. در بیشتر موارد، رادیوگرافی (عکس ساده از پا) وجود زائده استخوانی را نشان می‌دهد.
پزشک علاوه بر عکس‌برداری، با بررسی سابقه درد، نحوه راه رفتن، نوع کف پا و کفش فرد، تشخیص نهایی را مطرح می‌کند.
راه درمان خار پاشنه
درمان خار پاشنه بستگی به شدت علائم دارد. هدف اصلی درمان، کاهش التهاب، رفع درد و جلوگیری از پیشرفت زائده استخوانی است.
درمان‌ها به دو دسته غیردارویی و دارویی تقسیم می‌شوند:
درمانهای غیردارویی:
استراحت و کاهش فشار روی پاشنه
استفاده از کفی طبی سفارشی برای اصلاح قوس پا و توزیع فشار
کفش و صندل طبی مخصوص خار پاشنه برای کاهش تماس مستقیم پاشنه با زمین
انجام تمرینات کششی کف پا و عضلات ساق
کمپرس سرد در ناحیه دردناک
درمانهای دارویی:
مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد
تزریق آمپول کورتون (آمپول خار پاشنه) در موارد درد شدید و مقاوم
⚠️ تزریق مکرر ممکن است باعث ضعف یا پارگی تاندون شود، بنابراین باید فقط توسط پزشک انجام شود.
درمان طبی خار پاشنه در توان‌طب
در توان‌طب، درمان خار پاشنه بهصورت غیردارویی و سفارشی انجام می‌شود.
پس از ارزیابی دقیق کف پا توسط متخصص ارتوپدی فنی، کفی و صندل طبی مخصوص خار پاشنه طراحی و ساخته می‌شود تا:
فشار از روی پاشنه برداشته شود
فاسیای کف پا در وضعیت طبیعی قرار گیرد
درد به‌طور قابل توجهی کاهش یابد
از عود مجدد بیماری جلوگیری شود
جراحی خار پاشنه
جراحی تنها در مواردی انجام می‌شود که تمام درمانهای غیرجراحی بی‌نتیجه مانده‌اند.
در این روش، زائده استخوانی با جراحی برداشته می‌شود، اما دوره نقاهت طولانی و احتمال عود مجدد وجود دارد. به همین دلیل، جراحی معمولاً آخرین گزینه درمانی است.
اگر خار پاشنه درمان نشود چه می‌شود؟
عدم درمان می‌تواند باعث مزمن شدن التهاب، درد مداوم، تغییر در الگوی راه رفتن و مشکلات زنجیره‌ای در زانو، لگن و کمر شود.
درد مزمن پاشنه ممکن است به حدی برسد که فرد حتی نتواند به‌راحتی بایستد یا راه برود.
به همین دلیل، درمان به‌موقع با کفی و کفش طبی سفارشی ضروری است تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
آیا درمان خار پاشنه با پیاز ممکن است؟
بر اساس شواهد علمی، خیر درمان قطعی خار پاشنه با پیاز ممکن نیست.
در حالی که پیاز ممکن است به دلیل خواص ضدالتهابی ملایم خود، به طور موقت و سطحی مقداری از درد و التهاب را کاهش دهد، اما بر روی خار استخوانی (زائده استخوانی) که عامل اصلی مشکل است، هیچ تأثیری ندارد.
علت این است:
این مشکل یک زائده استخوانی است: این مشکل در اثر رسوب کلسیم و ایجاد یک برآمدگی استخوانی در زیر پاشنه پا ایجاد می‌شود. پیاد یا هیچ درمان موضعی دیگری قادر به حل کردن یا از بین بردن این زائده استخوانی نیست.
دلیل اصلی درد، التهاب بافت است: درد بیشتر ناشی از التهاب و تحریک بافت نرم اطراف آن (فاشیا پلانتار) است، نه خود خار.
درمانهای علمی و اثبات‌شده برای این مشکل عبارتند از:
استراحت و کاهش فشار بر پا
ورزش‌های کششی کف پا و ساق پا
استفاده از کفی و کفش مناسب
کاهش وزن
فیزیوتراپی و شاک‌ویو تراپی
تزریق کورتیکواستروئید (در موارد خاص)
جراحی (به عنوان آخرین راهکار)
جمع‌بندی: استفاده از پیاز یک درمان خانگی و تسکین‌دهنده موقت و غیرقطعی است و جایگزین روش‌های علمی و استاندارد درمانی نمیشود.
۱۰ سؤال متداول درباره خار پاشنه
۱. آیا خار پاشنه خودش از بین میرود؟
خیر. خار پاشنه بهصورت خودبهخود جذب نمیشود اما با درمانهای طبی میتوان علائم آن را کاملاً کنترل کرد.
۲. بهترین درمان خار پاشنه چیست؟
استفاده از کفی و کفش طبی سفارشی و انجام تمرینات کششی بهترین و ماندگارترین روش درمان است.
۳. آیا تزریق آمپول خار پاشنه خطرناک است؟
اگر توسط پزشک انجام شود، نه. ولی تزریق بیش از حد ممکن است به تاندون‌ها آسیب بزند.
۴. آیا خار پاشنه در عکس رادیولوژی همیشه دیده می‌شود؟
در بیشتر موارد بله، اما گاهی فقط التهاب وجود دارد و زائده استخوانی هنوز شکل نگرفته است.
۵. خار پاشنه بیشتر در زنان است یا مردان؟
در زنان به‌ویژه بالای ۴۰ سال شایع‌تر است، به دلیل پوشیدن کفش‌های نامناسب و ایستادن زیاد.
۶. آیا خار پاشنه دو طرفه است؟
در برخی موارد هر دو پا درگیر می‌شوند، به‌خصوص در افرادی با کف پای صاف یا اضافه وزن.
۷. چند جلسه برای درمان نیاز است؟
با استفاده از کفی و صندل طبی مناسب معمولاً در چند هفته درد به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.
۸. آیا میتوان با خار پاشنه ورزش کرد؟
ورزش‌های سبک و کششی مجاز هستند، اما فعالیت‌های پرجهش باید محدود شوند تا درد تشدید نشود.
۹. آیا ماساژ یا فیزیوتراپی مفید است؟
بله، ماساژ کف پا و فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش التهاب و افزایش انعطاف‌پذیری بافت کمک کند.
۱۰. آیا خار پاشنه در کودکان هم اتفاق می‌افتد؟
نادر است اما ممکن است در نوجوانان ورزشکار دیده شود. در این موارد درمان طبی مشابه بزرگسالان انجام می‌شود.
جمع‌بندی
خار پاشنه اگرچه بیماری خطرناکی نیست، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند. درمان زودهنگام با استفاده از کفی، صندل و کفش طبی سفارشی باعث بهبود سریع، کاهش درد و جلوگیری از پیشرفت بیماری می‌شود.
در توان‌طب می‌توانید از خدمات ساخت سفارشی کفی و صندل مخصوص خار پاشنه زیر نظر متخصصان ارتوپدی فنی بهره‌مند شوید.
